Afgelopen dinsdag (7 januari) las ik een interessant bericht in het Financieele dagblad. De provincie Overijssel wil de enorme verliezen die gemeenten hebben geleden op grondaankopen overnemen en heeft daar 130 miljoen voor over. Een opmerkelijk bericht in deze tijden van afnemende overheidsfinancien. Maar zelfs als het geld er is, is dit geen duurzame oplossing voor de ontwikkeling van een gebied. Nieuwegein bewijst dat het ook anders kan! Op het nu nog braakliggende terrein bruist het in 2014 van de creatieve en duurzame energie van bewoners en ondernemers én verdient de gemeente een deel van haar rentelasten terug.
Handen in het haar
De gemeente Nieuwegein zat – net als heel veel Nederlandse gemeenten – met de handen in het haar: een stuk grond van 30 hectare was ooit aangekocht in economisch andere tijden, maar ligt nu braak. Door de waardedalingen van de afgelopen jaren kampen ze nu met grote tekorten in de vorm van hoge rentelasten. En, de Galecopperzoom is een braakliggend terrein zonder directe meerwaarde voor de buurt, op de hondenuitlaters na.
Wensenlijstjes
Nieuwegein besloot bewoners te vragen naar wat zij zouden willen op de Galecopperzoom. Op een inspraakavond in januari, deelden bewoners hun ideeën en ook hun weerstand. Een indoorskibaan, een sportschool en nog veel meer. De gemeente kreeg eigenlijk een wensenlijstje van bewoners: wat willen zij wel en wat willen zij vooral ook niet. Het proces liep vast en er gebeurde niks.
Nodig: een doorbraak en een intermediair
De taakstelling om de rentelasten terug te dringen bleef staan en de projectgroep zat nog steeds met de handen in het haar. Dat vraagt om een doorbraak. En een intermediair die als onafhankelijke tussen de partijen kan staan. Het Spoor van Vernieuwing is als onafhankelijke procesbegeleider eerst met de projectgroep van de gemeente Nieuwegein aan de slag gegaan. Een cruciale voorwaarde voor een succesvol proces is een eenduidig en eerlijk verhaal naar de buitenwereld over waarom je dit wilt en wat de randvoorwaarden zijn.
Ondernemende dromen als kantelpunt
Na pittige gesprekken in de projectgroep werd uiteindelijk gekozen voor een open plan proces: de grond werd beschikbaar gesteld voor ontwikkeling. Op basis van de eerdere gesprekken met bewoners werd gekozen voor een duidelijke branding: de ontwikkeling moet passen binnen het thema duurzame en creatieve energie. Binnen dit thema werden mensen met een ondernemende droom voor de Galecopperzoom actief uitgenodigd om hun droom te komen realiseren. Want dan krijg je geen wensenlijstjes, maar energie en eigenaarschap.
In het voorjaar van 2014 gaan we het zien in Nieuwegein: Stadsvarkens die als natuurlijke ploeg de Galecopperzoom opwaarderen; kinderen die leren biologische groente te verbouwen in eigen tuintjes; zonnepanelen voor en van de wijk waartussen schapen kunnen grazen; recreatief betaalbaar golfen voor iedereen en een wielerbaan die tot leven wordt gewekt door laagdrempelige evenementen voor en door de buurt.
Gemeente kiest andere rol in open plan proces
Met horten en stoten kwam de doorbraak in het proces tot stand. Maar om daar te komen, dat vergt wat van de gemeente: namelijk loslaten en zichzelf opnieuw uitvinden.
Wij willen de provincie Overijssel uitdagen om echt wat aan te gaan. Niet door simpelweg de gronden op de te kopen en de 130 miljoen te laten verdampen. Maar te kiezen voor een echte doorbaak. Voor het ruimte geven aan de kracht van het initiatief van bewoners en ondernemers uit de stad of het dorp. Door te kiezen voor een oplossing die uiteindelijk zelfs wat oplevert: zowel een financieel rendement voor de verhuurde of verkochte grond, en minstens zo belangrijk: voor een maatschappelijke rendement doordat het braakliggende terrein van meerwaarde is voor de buurt en de regio.
Gaan jullie die uitdaging aan?
