project L

Het Spoor van Vernieuwing reist rond om doorbraken te creëren voor een nieuw samenspel tussen burgers en overheid. Van provincie tot provincie, tot we in twee jaar de koplopers en pioniers in Nederland hebben bereikt. Van Gelderland gaan we nu naar Utrecht. Overijssel en Flevoland lonken. Onze werkwijze levert gemeenten doorbraken op in hun Wmo-beleid, de decentralisaties, jongerenproblematiek en zelfs in het herbestemmen van grond.  Eén van de belangrijkste sleutels in het nieuwe samenspel is de verhouding en de dialoog tussen overheid en burgers. En daarin komen de pionierende ambtenaren en professionals steeds uit bij de vraag: ben ik nu eerlijk of aardig? Ik zal uitleggen wat ik hiermee bedoel.

‘Helpen en zorgen is sociaal’

In onze huidige verzorgingsstaat wil de overheid helpen en verzorgen. Dat gebeurt via producten en voorzieningen. Zo creëert de overheid voor haar burgers een mooie, sociale samenleving. De decentralisaties en aanpalende beleidsontwikkelingen zetten de schijnwerpers juist weer op de eigen kracht en potentie van burgers. Die moet benut en versterkt worden. Ingegeven door bezuinigingen, maar ook doordat de tijd er rijp voor is. Mensen willen meer dan ooit de verantwoordelijkheid voor hun leven en leefomgeving dragen, verenigen zich rondom allerlei thema’s, gaan weer meer met elkaar delen. Maar zover is het nog niet! Burgers zijn voorlopig vooral nog klanten van de verzorgende overheid. In onze reis, in onze projecten, zien we dit spanningsveld dagelijks, de clash van twee verschillende mindsets. En daar moeten we iets mee, anders kunnen we geen doorbraken maken. Het Spoor staat en gaat voor Vernieuwing. Daarom voelen we ons verantwoordelijk de vinger op de gevoelige plek te leggen. Dat doen we dus ook.

Ruimbaan voor eigen kracht

We komen net uit het dorp Lienden, dat al 20 jaar worstelt met hangende probleemjongeren. We zijn gevraagd deze jongeren, door onze visie en werkwijze, weer op hun eigen spoor te krijgen. Door te appelleren aan hun eigen drijfveren, potentie, talenten en energie. Daardoor veranderden ze van slachtoffer in leider, pionier en avonturier. En boorden we hele andere energie aan. Jim Diers, pionier van dit gedachtegoed, noemt het positief labelen. Kijk je naar een mens met de bril van mogelijkheden of onmogelijkheden? Dat bepaalt het resultaat dat je krijgt. Jim heeft gelijk zoveel is me in acht jaar VIPbus ervaring wel duidelijk geworden. Ik heb de meest kwetsbare mensen in het moment zien veranderen, krachtiger en vastbesloten zien worden. In Lienden groeiden de jongeren toen we hen het leiderschap teruggaven. Het consumentengedrag maakte plaats voor enthousiasme en nieuwsgierigheid: de jongeren kwamen in beweging. De ‘probleemjongeren’ blijken jonge ondernemers in de dop te zijn en verbaasd over hun eigen mogelijkheden. De veranderingen zijn heel klein, kwetsbaar en voorzichtig, maar dat is goed. Grote dromen en ambities verwezenlijk je nu eenmaal in kleine stapjes, dat is de kracht van prototyping!

Liefdevol confronteren

Hoe houd je zo’n mooie, kleine beweging gaande als ambtenaar of (zorg)professional? Door jezelf steeds de vraag te stellen: ben ik nu aardig of eerlijk? Help ik de jongeren verder door aardig te zijn, omdat ze kwetsbare jongeren zijn, of help ik ze verder door ze liefdevol te confronteren, door eerlijk te zijn? En de verantwoordelijkheid bij hen te laten? Mensen hebben de eigenschap om voor sommige verantwoordelijkheden weg te lopen. Elke dag zien wij hoe groot de worsteling van de professional is om te kiezen voor ‘eerlijk’, voor liefdevol confronteren. Eerlijk te zijn, de burgers echt aan zet te houden, hen aan te spreken als zij de verantwoordelijkheid weer terugspelen. Eerlijk te zeggen wat je aan mogelijkheden in hen zien. En eerlijk wanneer jij vindt dat je grenzen worden overschreden. Dat kan altijd op een respectvolle en liefdevolle manier. Dat is ook ‘aardig’ maar dan wel in deze volgorde.

Alleen ‘aardig’ zijn, vaak uit de beste bedoelingen, is een last voor de mooie beweging die ‘burgerkracht’ is.  Juist door liefdevol te kunnen confronteren kunnen we dat nieuwe samenspel duurzaam borgen in de samenleving. Dat vraagt om een verandering van mindset en om nieuwe overtuigingen. Wij zien het als onze uitdaging om daar doorbraken in te maken! En moedigen je aan jezelf regelmatig de vraag te stellen: ben ik nu aardig of eerlijk?

Ik ben benieuwd naar jouw reactie als pionierende ambtenaar of (zorg)professional. Deel je ervaringen en inzichten met alle pioniers in het nieuwe samenspel. Wanneer merk jij het verschil tussen aardig en eerlijk?

Privacy Preference Center